Geschiedenis van de Boekenzolder Leiden

Een kleine uitleg over deze pagina.

Onze geschiedenis wordt hier gepresenteerd met foto's.
Als u op een kleine foto klikt dan komt de grotere foto tevoorschijn en na 5 seconden de volgende in die serie. Dit loopt automatisch door en weer terug naar het begin.
U kunt de presentatie (tijdelijk) stoppen door de muis boven de gepresenteerde foto te houden, de presentatie gaat weer verder als de muis erboven weg is.
U kunt de presentatie sluiten met het kruisje.

Elke serie is een aparte groep.

Wij wensen u veel plezier met ons verleden.

Geschiedenis 2013 en 2014

Geschiedenis 2015 en 2016

Geschiedenis 2017 en 2018

Geschiedenis 2011 en 2012

Sluiting Middelstegracht 38 op 19 december 2014

LEO ZEGT ER WAT VAN

(vrijdag 19 december 2014, Boekenzolder, Leiden)

Goedemiddag, dames en heren,

Ik ben een regelmatig bezoeker van de Boekenzolder. De meest recente vondst die ik hier deed was ‘De dood van Vergilius’ – een roman van de schrijver Herman Broch, over Vergilius, de dichter van de Aeneïs, het epos waarin de oorsprong van het Romeinse volk wordt teruggevoerd op de Trojaanse prins Aeneas, en op Venus, de godin van de liefde.
De schrijver (Vergilius bedoel ik dan) schijnt op zijn sterfbed zijn vrienden te hebben gevraagd of zij dat werk van hem wilde verbranden, vernietigen, publicatie ervan wilden voorkomen. Gelukkig is daaraan niet voldaan. Ik ben benieuwd naar wat Broch daarover te vertellen heeft.
Maar goed. Ik zou u deelgenoot maken van enkele losse gedachten mijnerzijds naar aanleiding van de mogelijke verdwijning van de Leidse Boekenzolder.

Een van de oorspronkelijk doelstellingen van het internet was om moeilijk te verkrijgen boeken, bijvoorbeeld en vooral oudere literatuur, toegankelijk te maken en voor de toekomst te bewaren. Daar is her en der in de wereld een begin mee gemaakt: op sites als dbnl, Gutenberg en Internet Archive zijn al veel teksten te vinden waarnaar je normaal heel lang zou moeten zoeken. Dat electronische publicatie nog weinig aanslaat komt onder andere door de matige tekstkwaliteit: het automatisch inlezen – het scannen – blijft nogal eens haken op vreemde lettertypes, te donker papier, scheuren, koffievlekken en andere narigheid waar volkomen onbegrijpelijke onzin uit voortkomt.
Mensen die nog hebben meegemaakt hoe je uit een boek dingen kunt leren, of hoe je je vrije tijd aangenaam kunt doorbrengen met het lezen in zo’n gebonden of gelijmde stapel bedrukt papier zijn gehecht aan die fysieke publicatievorm. En wat ze niet nieuw kunnen krijgen zoeken zij op boekenmarkten, in antiquariaten en soortgelijke plaatsen waar dit aangeboden wordt.
Helaas is de spreiding van dergelijke voorzieningen de laatste jaren duchtig afgenomen. Voor de echte boekenzoeker was de grootste slag wel de openbare moord die enkele jaren geleden gepleegd is op de keten van De Slegte, waarvan zich ook in onze stad een filiaal bevond. Deze culturele schand- en wandaad kon verricht worden tegen de achtergrond van de uit de hand gelopen, door niemand ooit gevraagde automatisering van informatie, handel en openbaar leven.
- Wat zeurt u nou, mijnheer Van Zanen? U kunt toch terecht op Amazon, op bol-punt-com, op marktplaats-punt-nl?
Dat kan, zeker. Maar daar kun je de boeken niet vasthouden, je ruikt ze niet, de sfeer van mede-zoekers is er niet. En, belangrijker: op internetwinkels kun je alleen nagaan of ze hebben wat je zoekt. De lol van een boekenmarkt of antiquariaat is dat je tegen boeken aanloopt waarvan je het bestaan niet wist en die vult u zelf maar verder in.

Blijkbaar past zulk gedrag niet in het beeld dat overheid en maatschappij tegenwoordig hebben van cultuur en ontwikkeling. Hoe dat beeld eruit ziet? Zet op een willekeurig moment een willekeurige Nederlandse televisiezender aan. Wat ziet u? Alles moet leuk zijn, geluid maken, iedereen moet over alles kunnen meepraten en zich met alles kunnen bemoeien.
Met alle gevolgen vandien: ik noem leesloosheid, ontboeking en verdomming. Weet nog iemand bijvoorbeeld wat het woord ‘Bildung’ betekent?

Op stedelijk niveau zien we hetzelfde.
Alle bestuurlijke besluiten worden genomen en uitgevoerd uit naam van de heilige neo-liberale drieëenheid Middenstand, Toerisme en Horeca. Als er maar zo veel mogelijk mensen in beweging worden gebracht, als het maar ‘leuk’ is, en als er maar aan verdiend kan worden.

Leiden is een universiteitsstad die zich bovendien beroemt op hoedanigheden als museumstad, stad van ontdekkingen, stad van vluchtelingen. Voor een stad met zulke pretenties is het een schande dat een initiatief als de Boekenzolder geen nieuwe ruimte krijgt aangeboden.
Als ik daarover doordenk komt mij een smaak in de mond die doet denken aan een zekere periode van het oude (en ook het moderne) China, aan voortvarende bisschoppen uit de eerste eeuwen van het christendom, aan de Inquisitie en het Vaticaan, aan sultan Soleiman de Tweede, aan bepaalde achterlijke Amerikaanse Staten en aan het Duitsland van de jaren ’30.

Doelstelling van de Boekenzolder is nog steeds:

om boeken te behoeden voor de versnipperaar (terwijl boeken in nieuwe staat duur genoeg zijn),
om geschonken en anderszins tweedehands boeken te hergebruiken in plaats van dat ze worden weggegooid,
om zwerfboeken een nieuwe bestemming te geven.

En om deze boeken onder de mensen te brengen, en het liefst bij die mensen die anders niet zo makkelijk aan boeken toekomen.
Een idealistische doelstelling. En zonder winstoogmerk.
Doorverkopen kan iedereen.
De gemeente Leiden zou dit initiatief moeten steunen, misschien zelfs erin deelnemen, bijvoorbeeld ten behoeve van doelgroepen als scholen, wajong, bijstand (ik noem maar wat).

Ik ben geen politicus. Ik ben geen bestuurder. Ik ben geen zakenman. Maar ik lees wel eens een boek. En ik vind dat ik dat mag laten weten.
Ik dank u voor de aandacht.